Typowy czas przyjazdu karateki i straży pożarnej na miejsce zdarzenia w mieście powinien wynosić około 8 min. Czas ten poza miastem oczywiście się wydłuża, a w godzinach szczytu to można go między bajki włożyć. Jednak nawet jeśli przyjmiemy, że żyjemy w idealnym świecie i służby zawsze są w ciągu 10 minut (a nie żyjemy w idealnym świecie) to te 10 minut jest czasem w którym naprawdę wiele się może zdążyć. Jest to czas w którym nasze życie i życie naszych bliskich zależy tylko i wyłącznie od nas. DZIAŁAJMY!!
Jest wiele różnego rodzaju zagrożeń związanych z codziennym życiem. Część z nich na pierwszy rzut oka może wydawać się dość prozaiczna, ale ich zaniedbanie może spowodować tragedię. Większości wypadków i komplikacji można jednak uniknąć trzymając się kilku podstawowych zasad. Jeśli do wypadku już dojdzie stosując wiedzę ogólną (np. Podstawy pierwszej pomocy przedmedycznej) można zapobiec tragedii. Trzeba tylko chcieć, trzeba działać! Dlaczego?
Poprawnie używaj domowych instalacji: elektrycznej, gazowej, grzewczej oraz wentylacyjnej. Unikaj samodzielnych przeróbek i prowizorek. Poddawaj wszystkie instalacje okresowym kontrolą. Wyposaż dom w czujkę dymu, tlenku węgla i gazu oraz gaśnice i koc gaśniczy (i naucz się z nich korzystać). Ucz dzieci podstawowych dobrych praktyk korzystania z instalacji.
Dobre praktyki używania instalacji elektrycznej:
- nie przeciążaj instalacji,
- nie używaj uszkodzonego sprzętu elektrycznego,
- nie wpinaj do jednego gniazdka wielu urządzeń na raz,
- nie ustawiaj elektrycznych urządzeń grzewczych blisko łatwopalnych materiałów,
- wyrwane gniazdka od razu naprawiaj,
- nie rozwijaj przedłużaczy na drogach ewakuacyjnych,
- używaj sprzętów z oznaczeniem CE,
- ustawiaj urządzenia tak by miały możliwość wentylacji i nie nagrzewały się,
- nie ładuj komórki pod poduszką, żeby się nie nagrzewała,
- nie używaj napuchniętych baterii,
- jak się kable grzeją to nie używaj urządzeń nimi podpiętych,
- odkurz z kurzu komputer i jego wnętrze.
Dobre praktyki używania instalacji gazowej:
- używaj urządzenia z oznaczeniem CE,
- nie używaj kuchni gazowej do ogrzewania mieszkania. Powoduje ono ubytki tlenu i nagromadzenie się tlenku węgla w powietrzu,
- używaj kuchenki z wyłącznikiem przeciwwypływowym,
- nie zatykaj i zlecaj okresowe czyszczenie kanałów kominowych,
- nie przechowuj butli gazowych poniżej poziomu gruntu (gaz jest lżejszy od powietrza i będzie zalegać w pomieszczeniu grożąc wybuchem),
- jeśli w mieszkaniu jest instalacja gazu ziemnego to nie można korzystać z gazu płynnego,
- nie przechowuj w mieszkaniu więcej niż 2 butli po 11kg każda.
Jeśli poczujesz ulatniający się gaz:
- Wezwij pogotowie gazowe, powiadom sąsiadów krzykiem i pukaniem do drzwi, nie używaj dzwonków elektrycznych.
- Nie włączaj światła.
- Nie używaj zapałek i zapalniczki.
- Zamknij główny zawór bezpieczeństwa (wiedz najpierw gdzie się znajduje i jak działa).
- Otwórz szeroko okna.
- Wyjdź z budynku.
Dobre praktyki używania instalacji grzewczej z piecami na paliwo stałe, ciekłe i gazowe:
- Okresowo sprawdzanie drożności przewodów kominowych i wentylacyjnych.
- Okresowe czyszczenie przewodów kominowych i wentylacyjnych.
- Trzymanie materiałów palnych z dala od pieca i w odległości minimum 0.5m o drzwiczek wycierowych i kontrolnych.
Truizmy i ogólne zasady bezpieczeństwa:
- pilnuj by dzieci nie bawiły się ogniem,
- nie pal śmieci,
- nie pal papierosów w łóżku,
- nie pal latających lampionów szczęścia,
- nie zapalaj świeczek w pobliżu firan i innych łatwopalnych przedmiotów,
- nie zostawiaj gotującego się jedzenia na kuchence bez dozoru.
Jeśli dojdzie już do pożaru.
Od twojego działania zależeć będzie życie twoje i twojej rodziny.
- Postaraj się zgasić ogień w zarodku (wodą, gaśnicą, kocem gaśniczym). Jeśli pali się tłuszcz na patelni przykryj ją szczelnie pokrywką lub zwilżoną i wyciśniętą szmatą. Jeśli pali się twoje ubranie to połóż się na ziemi i turlaj się. Nie biegnij. Nie gaś wodą urządzeń elektrycznych pod napięciem.
- Jeśli się nie udało zdusić ognia w zarodku - ewakuuj swoją rodzinę. Jednocześnie krzykiem informując o pożarze sąsiadów, a jeśli to możliwe zabierz ze sobą najważniejsze dokumenty i leki (jeśli są przyjmowane na stałe).
- Zadzwoń na straż pożarną (Przedstaw się, podaj adres i krótko opisz co się pali, jeśli wiesz go powiedz ile osób zostało w budynku i ile znajduje się w niebezpieczeństwie. Po rozłączeniu się pozostań przy telefonie).
- Jeśli jest to bezpieczne: spróbuj odłączyć dopływ gazu i prądu. Jeśli nie wiesz gdzie są główne wyłączniki - dowiedz się i naucz z nich korzystać.
- Jeśli masz możliwość i jest to bezpieczne pomóż innym w dalszej ewakuacji.
Ewakuacja:
- Nie dopuść by ogień odciął Ci drogę ucieczki.
- Zakryj usta i nos zmoczoną tkaniną i osłoń się czymś trudno palnym.
- Poruszaj się wzdłuż ścian, a jeśli to konieczne przemieszczaj się przy podłodze gdzie zadymienie i temperatura są dużo mniejsze.
- Zbadaj drzwi zanim je otworzysz czy nie są gorące. Jeśli są zimne możesz przejść przez nie.
- Jeśli ogień odetnie ci drogę ucieczki przejdź w pokoju z balkonem lub oknem. Zamknij za sobą drzwi (nie na klucz). Wzywaj pomocy z balkonu lub okna. Jeśli zadymienie będzie duże połóż się na podłodze balkonu lub pod oknem i nakryj grubym niepalnym kocem.
Gaśnice są bardzo dobrym narzędziem pozwalającym na szybką i skuteczną reakcję szczególnie we wczesnym stadium pożaru. Na rynku są dostępne różne rodzaje i różne wielkości gaśnic. Nie ma co oszczędzać. Nasz dom czy mieszkanie kosztują wielokrotnie więcej. Również nic nie stoi na przeszkodzie, by mieć kilka gaśnic. Np. Jedną dedykowaną do kuchni, a drugą w jakimś innym dogodnym i łatwo dostępnym miejscu. Wyposażmy nasz dom w podstawową gaśnicę typu ABC, a w kuchni trzymajmy gaśnicę ABF.
Oznaczenia gaśnic:
Pamiętaj, że ogień rozprzestrzenia się bardzo szybko, a palące się rzeczy wydzielają trujące dymy, które są tak samo niebezpieczne jak same płomienie. Prawidłowa i szybka reakcja z użyciem gaśnicy może bardzo szybko i skutecznie zapobiec dużej tragedii.
Po pożarze nie wchodź do mieszkania/domu jeśli służby nie stwierdzą, że jest bezpiecznie. Nie włączaj instalacji elektrycznej i gazowej przed wcześniejszym ich sprawdzeniem przez uprawnione osoby. Nim zaczniesz sprzątać wezwij agenta ubezpieczeniowego i wszystko dokładnie sfotografuj. Wyrzuć całe jedzenie i wszystkie lekarstwa które były narażone na wysoką temperaturę (łącznie z produktami z lodówki i zamrażalnika).
Śnieżyce to duże opady śniegu połączone z silnym wiatrem. Widoczność jest mocno ograniczona. Tworzą się zaspy utrudniające komunikację, łączność, zaopatrzenie.
Należy śledzić prognozy pogody i komunikaty RCB. Ostrzeżenia przed silnymi śnieżycami i dużymi mrozami są zazwyczaj ogłaszane za równo przez komunikaty RCB jak i w radiu i telewizji. Dobre prognozy pogody można też znaleźć w internecie np. Na www meteo pl. Po odebraniu komunikatu o nadchodzącej śnieżycy warto załatwić wszystkie niezbędne rzeczy zanim ona przyjdzie, a następnie pozostać w domu. Unikajmy wyjścia z domu w trakcie śnieżyc.
Dorym pomysłem jest przygotowanie domu na wypadek zasypania i blackout-u. Przygotujmy awaryjne zasilanie i ogrzewanie jak również zapas wody i jedzenia. Zaopatrzmy się w ciepłe koce (po jednym dla każdego członka rodziny) i ubrania. Większość z tych rzeczy pewnie i tak mamy w domu jednak zróbmy ich przegląd i w razie konieczności uzupełnijmy braki np w bateriach do latarek i radia oraz świeczkach i zapalniczkach. Powinniśmy mieć zgromadzone zapasy na przynajmniej 72h.
Jeśli musisz wyjść z domu w trakcie silnego mrozu i śnieżycy:
- Miej naładowany telefon.
- Zachowaj szczególną ostrożność.
- Zdejmij metalową biżuterią, ubierz się wielowarstwowo pamiętając o czapce, szaliku i rękawiczkach.
- Zwracaj uwagę na zwisające sople i zwały śniegu na dachach.
- Staraj się korzystać z komunikacji publicznej.
Jeśli jedziesz gdzieś dalej:
- Samochód musi być sprawny technicznie z zimowymi oponami i pełnym bakiem. Opcjonalnie wyposaż auto w łańcuchy na koła.
- Przygotuj i wyposaż odpowiednio samochód (śpiwór, prowiant, termos z ciepłym napojem, latarka, saperka).
- Miej naładowany telefon.
- Podróżuj w ciągu dnia i powiadom rodzinę (znajomych) o celu podróży i planowanej godzinie dojechania na miejsce.
Jeśli utkniesz w drodze w zaspie:
- Pozostań w samochodzie i nie szukaj sam pomocy.
- Zadzwoń po pomoc, jeśli masz zasięg (poinformuj służby o swojej sytuacji).
- Oznacz samochód by był widoczny z daleka.
- Sprawdź, czy rura wydechowa nie jest schowana pod śniegiem.
- Trzymaj włączone światła lecz uważaj by nie rozładować akumulatora.
- Wykonuj co jakiś czas lekkie ćwiczenia ruchowe w celu utrzymania krążenia krwi.
- Okryj się kocem, a jeśli poruszasz się w więcej osób ściśnijcie się dla zachowania temperatury.
- Jeśli przyjdzie wam nocować w aucie śpijcie na zmianę.
Jeśli mieszkasz na terenach zalewowych to w pierwszej kolejności rozpocznij przygotowania od ubezpieczenia swojego domu. Następnie zgromadź odpowiednie materiały i narzędzia pomocne przy zabezpieczeniu domu przed wysoką wodą. Dobrym pomysłem jest zgromadzenie zawczasu zapasu worków na piasek i plandek foliowych. Jeśli środki na to pozwalają należy wykonać odpowiednią izolację fundamentów i ścian piwnic oraz przenieść na wyższe piętra urządzenia wrażliwe na zalanie.
Wszyscy domownicy powinni wiedzieć jak korzystać i gdzie się znajdują główne wyłączniki prądu, gazu i wody. Każdy domownik powinien znać adres i telefon bliskich do których udać się będzie można w razie ewakuacji. Bliscy będą mogli pełnić również rolę punktu kontaktowego.
Gdy to, że nasz dom zostanie zalany staje się pewne staramy się odpowiednio wcześniej przygotować budynek na uderzenie fali powodziowej wykorzystując folię i worki z piaskiem. Warto jednak rozważyć czy samemu nie zalać piwnic by napór wody nie zniszczył fundamentów. Wyższe piętra przygotowujemy do życia w trakcie zalania i przenosimy tam najcenniejsze rzeczy. Przygotujmy się do odcięcia wody, prądu i gazu. By ochronić dom przed cofaniem ścieków z kanalizacji do domu przygotujmy się do jej zatkania. Główne zawory i wyłączniki zabezpieczamy np folią przed zabrudzeniem. Przygotujmy się również do ewakuacji: plecak ucieczkowy, dokumenty, najcenniejsze rzeczy. Dzieci i osoby starsze jeśli jest możliwość ewakuujemy ze strefy niebezpiecznej zanim fala powodziowa do nas dotrze. Środki chemiczne takie jak pestycydu, farby, lakiery przenosimy w bezpieczne miejsce, które nie będzie zalane. Zwierzęta przenosimy w bezpieczne miejsce, a w ostateczności przypilnujmy by nie były przywiązane czy uwięzione. Pozwólmy im uciec. Usuwamy z posesji samochody i parkujemy je na wyższym terenie. Zawsze pilnujmy by nasz telefon był naładowany. Słuchajmy informacji podawanych w radiu. Jeśli zostaniesz wytypowany lub poproszony o pomoc - pomagaj.
Gdy przyjdzie wysoka woda po pierwsze zachowaj spokój i zapobiegaj tworzeniu się paniki. Odłącz prąd, wodę i gaz, zatkaj kanalizację. Przejdź na wyższe piętro i czekaj aż woda opadnie. Miej zawsze naładowany telefon i słuchaj komunikatów w radiu. Bądź przygotowany na ewakuację. Nie używaj i nie pij wody ze studni może być zatruta ściekami i chemikaliami. Dzieciom i osobom starszym przymocuj w widocznym miejscu kartkę z imieniem i nazwiskiem numerem telefonu, adresem i listą przyjmowanych leków. Jeśli jesteś zmuszony przekroczyć zalany obszar użyj tyczki do badania grunt przed sobą. Unikaj miejsc z wartkim nurtem.
Po powodzi nie spiesz się z powrotem. Poczekaj na oficjalny komunikat i zachowaj ostrożność. Drogi które były zalane mogą być osłabione. Przed wejściem do budynku sprawdź fundamenty i ściany czy nie są spękane i odchylone od pionu. Sprawdź stropy, schody i więźbę dachową czy nie grożą zawaleniem. Wezwij fachowca jeśli masz wątpliwość. Wszystko fotografuj (zanim zaczniesz sprzątać) dla ubezpieczyciela. Nie włączaj sam instalacji. Wezwij fachowców by sprawdzili czy są bezpieczne i można z nich korzystać. Odpompowywanie wody z piwnic wykonuj stopniowo w celu uniknięcia zniszczenia fundamentów naporem wód gruntowych. Jeśli ich poziom jest wysoki poczekaj z pompowaniem aż opadnie. Jeśli widzisz, że woda napływa mimo pompowania przerwij i sprawdź co jest przyczyną. Pootwieraj okna i drzwi (wewnętrzne też) w celu osuszenia budynku. Jeśli to możliwe włącz ogrzewanie lub użyj przenośnych urządzeń grzewczych. Zdemontuj boazerię, panele itp w celu zlikwidowania rzeczy utrzymujących wilgoć oraz by uniknąć rozwojowi grzybów i pleśni. Po osuszeniu domu i jego konstrukcji odkaź cały budynek np wapnem chlorowanych, a elementy tego wymagające (np stropy drewniane) odpowiednio zaimpregnuj. Wyrzuć żywność zniszczoną i zalaną. Nie korzystaj z wody ze studni zanim jej nie odkazisz a służby nie sprawdzą czy jest zdatna do picia.
Ostrzeżenia przed burzą i silnym wiatrem najczęściej są ogłaszane w radiu, telewizji i komunikatach RCB na 12-24h przed ich wystąpieniem. Mamy zatem czas by przygotować się na ich nadejście. W pierwszej kolejności nie planujmy wyjścia z domu w tym czasie. Pozostańmy w środku. Pozamykajmy okna i drzwi, a w razie konieczności dodatkowo je zabezpieczmy. Przeparkujmy auto by nie stało pod drzewem czy w pobliżu rusztowania lub innej konstrukcji mogącej się przewrócić. Uprzątnijmy ogród, balkon i parapety z rzeczy które może porwać wiatr. Sprawdź czy posiadasz zapas baterii, latarek i odbiornik radiowy. W trakcie burzy może dojść do awarii zasilania.
W trakcie burzy lub silnego wiatru nie wychodź z domu jeśli nie jest to absolutnie konieczne. Rozważ wyłączenie gazu i elektryczności. Wyładowania atmosferyczne, które towarzyszą burzom mogą grozić zwarciem i niebezpieczeństwem porażenia prądem. Sprzęty wrażliwe na spięcia i wyładowania odłącz z gniazdek elektrycznych. Nie używaj wind gdyż istnieje ryzyko uwięzienia.
Przebywając na zewnątrz nie przechodź blisko budynków, linii energetycznych, drzew itp. Gdy słyszysz grzmoty poszukaj schronienia lecz nie pod drzewami. Oddal się od zbiorników wodnych. Gdy burza zastanie cię na otwartej przestrzeni, przykucnij ze złączonymi i podciągniętymi do siebie nogami (nie siadaj, nie kładź się) i wyłącz telefon. Jeśli jesteś w dużej grupie rozproszcie się. W razie porażenia prądem jednej osoby reszta będzie mogła jej pomóc. Gdy jesteś w samochodzie nie wychodź z niego bo działa on jak piorunochron.
Zagrożenia chemiczne powstają przy uwolnieniu niebezpiecznych dla zdrowia i środowiska substancji chemicznych do atmosfery. Do uwolnienia może dojść w skutek awarii instalacji produkcyjnej lub przy transporcie środków chemicznych np. Przy rozszczelnieniu cysterny podczas wypadku samochodowego lub katastrofy kolejowej.
Postępowanie w strefie bezpośredniego zagrożenia różni się w zależności od miejsca w którym się znajdujemy.
Jeśli zagrożenie chemiczne wystąpiło w budynku:
- unikaj kontaktu z jakimkolwiek podejrzanymi substancjami i przedmiotami - nie dotykaj ich i nie wąchaj ich,
- zamknij okna i opuść pomieszczenie zamykając za sobą drzwi,
- wyłącz wentylator i klimatyzację,
- chroń swoje drogi oddechowe - oddychaj płytko przez ubranie lub ręcznik,
- staraj się oddalić od niebezpiecznego obszaru najszybciej jak to możliwe.
Jeśli zagrożenie chemiczne wystąpiło poza budynkiem:
- unikaj kontaktu z jakimkolwiek podejrzanymi substancjami i przedmiotami - nie dotykaj ich i nie wąchaj ich,
- chroń swoje drogi oddechowe - oddychaj płytko przez ubranie lub ręcznik,
- staraj się oddalić od niebezpiecznego obszaru najszybciej jak to możliwe.
Jeśli jesteś poza strefą bezpośredniego zagrożenia jednak usłyszałeś komunikat lub sygnał o zagrożeniu chemicznym również postępuj biorące pod uwagę miejsce w którym się znajdujesz.
Jeśli jesteś w samochodzie:
- zamknij okna,
- wyłącz nawiew i klimatyzację,
- słuchaj lokalnego radia,
- jeśli wiesz gdzie znajduje się niebezpieczeństwo oddal się od niego.
Jeśli jesteś poza budynkiem:
- udaj się do najbliższego budynku,
- jeśli jest to możliwe poruszaj się prostopadle do kierunku wiatru,
- w miarę możliwości chroń drogi oddechowe np oddychając przez chusteczkę lub ubranie,
- zostaw odzież wierzchnią i obuwie przed wejściem do budynku.
Jak już znajdziesz się w budynku lub jeśli w nim jesteś:
- zostań w nim, substancje chemiczne będą miały trudniejszy dostęp ciebie w budynku,
- zamknij wszystkie okna i drzwi i w miarę możliwości uszczelnij je,
- wyłącz wentylację i klimatyzację i w miarę możliwości zatkaj otwory kominowe i kanały,
- jeśli miałeś kontakt z niebezpiecznymi substancjami nie dotykaj oczu i ust i umyj się pod prysznicem a jeśli nie ma możliwości umyj ręce i twarz pod bieżącą wodą,
- jeśli podejrzewasz, że gaz albo szkodliwe opary dostają się do środka oddychaj płytko przez wilgotne ubranie lub materiał,
- słuchaj cały czas lokalnego radia lub tv i nadawanych komunikatów.
Jest niezamierzonym zdarzeniem skutkującym zniszczeniem całkowitym lub częściowym obiektu budowlanego lub jego części. Najważniejszym działaniem które można podjąć jest zapobieganie.
- Utrzymanie budynku i instalacji w odpowiednim stanie technicznym
- Zainstalowanie czujników dymu i gazu
- Zapewnienie odpowiednich warunków eksploatacji budynku (nie przeciążanie jego konstrukcji)
- Odśnieżanie dachów jeśli wystąpiły duże opady śniegu.
Podczas katastrofy budowlanej:
- Niezwłocznie powiadom Straż Pożarną, Policję i Pogotowie Ratunkowe.
- Oddal się jak najszybciej z miejsca zdarzenia jeśli jest zagrożenie wycieku niebezpiecznych substancji i wybuchy.
- Jeśli nie ma groźby pożaru lub wybuchu udziel pomocy poszkodowanym a w następnej kolejności stosuj się do poleceń służb ratowniczych.
Opuszczając dom lub mieszkanie jeśli to możliwe:
- Wyłącz instalację gazową, elektryczną i wodociągową.
- Zabierz ze sobą ważne dokumenty, odzież, koce, leki, pieniądze, koce, żywność.
- Zadbaj by dom opuścili wszyscy domownicy, pamiętaj o sąsiadach.
- Zachowaj szczególną ostrożność.
- Gdy nie da się wyjść przez drzwi, jeśli to możliwe wyjdź oknem.
Jeśli nie masz możliwości wydostać się z mieszkania wywieś dobrze widoczną tkaninę jako znak dla ratowników, że potrzebujesz pomocy
Gdy jesteś unieruchomiony (przysypany):
- Jeśli masz nieograniczony dostęp do powietrza - nawołuj pomocy w przeciwnym wypadku oszczędzaj tlen.
- Jeśli masz telefon komórkowy - użyj go.
- Stukaj w różne elementy (najlepiej metalowe) dając znać ratownikom o swojej obecności.
- Zaznaczenie miejsca moczem ułatwi wytropienie cię przez psy ratownicze.
- Oszczędzaj siły i zachowaj spokój.
Po ustąpieniu zagrożenia:
- Nie utrudniaj pracy ratownikom.
- Jeśli masz informacje pomocne w akcji ratowniczej to je przekaż.
- Powiadom kierującego akcją ratowniczą o osobach z rodziny i sąsiadach którzy zostali jeszcze w pomieszczeniach budynku oraz o osobach które aktualnie i na pewno przebywają poza domem (np w pracy czy szkole).
- Udaj się na wskazane przez służby miejsce i nie wracaj na miejsce katastrofy.
- Nie wchodź do uszkodzonego wypadkiem budynku bez zezwolenia inspekcji nadzoru budowlanego.
- Jeśli doznałeś obrażeń zgłoś się do punktu pomocy medycznej (nie opuszczaj miejsca zdarzenia bez przebadania, niektóre skutki mogą się ujawnić po kilku godzinach).
Niewypał - nabój który nie został odpalony wskutek zacięcia się broni, wadliwej lub uszkodzonej amunicji
Niewybuch - pocisk, który po uderzeniu w cel nie eksplodował. Za niewybuchy uważa się również środki wybuchowe pozbawione właściwego nadzoru i kontroli np.ukryte, niewiadomego pochodzenia, uszkodzone, przeterminowane itp.
Zapobieganie:
- Nie wchodź na tereny oznakowane zakazem wstępu (poligony, strzelnice, place ćwiczeń, magazyny)
- Jeśli natknąłeś się na podejrzany przedmiot (np w kształcie bomby, pocisku artyleryjskiego lub moździerzowego) nie dotykaj go, nie podnoś go, nie manipuluj przy nim
- Zapoznaj swoje dzieci ze sposobem postępowania
W przypadku znalezienia podejrzanego przedmiotu:
- Nie dotykaj go, a w szczególności nie podnoś go, nie przesuwaj i nie używaj wobec niego jakichkolwiek narzędzi.
- Powiadom policję.
- Do czasu przyjazdu policji pozostań w pobliżu znaleziska.
Spacerując po mieście lub wracając z imprezy bądźmy zawsze gotowi na możliwość wystąpienia sytuacji niebezpiecznej. Napady i rozboje zdarzają się najczęściej w sytuacjach gdy niczego się nie spodziewamy. Napastnicy najczęściej działają z zaskoczenia gdy nie jesteśmy gotowi. Zachowajmy więc odpowiednie środki ostrożności, które zminimalizują ryzyko napadu.
- Jeśli nie musimy nie chodźmy do dzielnic, które są powszechnie uważane za niebezpieczne za równo w nocy jak i w dzień.
- Spacerując po mieście chodnikiem idźmy przy krawężniku. Potencjalny napastnik nie wyskoczy nam nagle z bramy. Damy sobie w ten sposób szansę na wcześniejsze zareagowanie.
- Gdy widzimy grupę potencjalnych napastników przejdźmy na drugą stronę ulicy lub zmieńmy kierunek drogi. Unikajmy sytuacji niebezpiecznych.
- W nocy nigdy nie spacerujmy sami po mieście, a jeśli to możliwe przemieszczajmy się taksówkami.
- Wracając z imprez używajmy taksówek lub rozważmy nocowanie u znajomych.
- Jeśli już musimy iść do lub przez dzielnice o których wiemy że są niebezpieczne ubierzemy się w ubrania nie zwracające na siebie uwagi. Nic co mówiłoby, że mamy wartościowe przedmioty przy sobie.
- Rozważ zapisanie się na kurs samoobrony.
- Rozważ zakup żelu pieprzowego lub paralizatora. Jednak pamiętaj, żeby poznać ich działanie oraz wszelkie za i przeciw ich użycia. W niebezpiecznych rejonach miej je w pogotowiu gotowe do działania. Do Pań: w sytuacji kryzysowej „w czarnej dziurze zwanej torebką” nie znajdziecie gazu na czas. Gdy czujecie że robi się niebezpiecznie miejcie „sprzęt” w ręku gotowy do użycia.
Jeśli dojdzie do napadu lub gdy ktoś nam będzie groził:
- Zachowaj spokój. Panika może zachęcić napastnika do dalszej eskalacji. Postaraj się zapamiętać wygląd napastnika. Im więcej szczegółów tym lepiej.
- Pamiętaj, że w razie zagrożenia masz prawo bronić swego życia wszelkimi dostępnymi metodami. Jednak rozważ czy na pewno dasz radę. Rozważ czy oddanie telefonu lub/i portfela nie jest bezpieczniejszym rozwiązaniem.
- Jeśli napastnik cię zaatakował broń się! Krzycz wzywając pomoc. Nie bądź bezradną ofiarą. Zapisanie się na kurs samoobrony w tym pomoże. Jeśli masz dostępne to użyj żelu pieprzowego lub paralizatora. Pamiętaj by nie straszyć napastnika nimi. To działanie MUSI być z zaskoczenia.
- Po obezwładnieniu napastnika - oddal się jak najszybciej z miejsca zdarzenia i dzwoń na policję!
- Jeśli zostałaś/zostałeś pobita/pobity przez napastnika wezwij policję lub udaj się na komisariat. Jeśli potrzebujesz pomocy wezwij ją. Jeśli zdarzenie miało miejsce w dzień poproś przechodniów o pomoc. Skup się na proszeniu o pomoc kobiety. Kobiety są bardziej skłonne do pomocy niż mężczyźni.
Do rozbojów i napadów dochodzi za równo na ulicy jak i w domach czy sklepach. Dobre przygotowanie za wczasu skutecznie będzie przeciwdziałać potencjalnym niebezpiecznym sytuacjom.
- Podstawowe zabezpieczenie przed napadem / rozbojem w domu: zamykaj drzwi i okna na noc. Okna na noc max zostaw uchylone do góry, ale zamknięte. Nie ułatwiaj napastnikom wejścia do domu. Niech chociaż narobią przy tym hałasu dając ci czas na reakcję i obronę.
- Zaopatrz dom w podstawowe zabezpieczenia. Faktem jest, że żadne zabezpieczenia nie są nie do złamania. Jednak należy pamiętać iż złodzieje częściej wybierają domy, które są łatwym łupem. Nie ułatwiajmy złodziejom sprawy.
- W pierwszej kolejności dobre solidne ogrodzenie. Im cięższe do przeskoczenia tym lepiej.
- Kamery skutecznie utrudniają agresorom zaplanowanie napadu i jednocześnie potem ułatwiają policji skuteczną ich identyfikację. Systemy monitoringu są dziś inwestycją relatywnie niedrogą i łatwo dostępną.
- Można w domu zamontować alarm. Podczas napadu obudzi i zaalarmuje sąsiadów. Może nie przylecą nam z pomocą, ale na pewno zadzwonią po policję „by nas uciszyła”.
- Warto rozważyć jako opcje podpisanie umowy z firmą ochroniarską, która po włączeniu cichego alarmu (tzw. napadówki) przyśle patrol interwencyjny.
- Rozwieszenie nawet fałszywych plakietek o tym ze nieruchomość jest chroniona przez agencję ochroniarską też jest opcją do rozważenia.
- Ubezpieczamy dom od kradzieży / napadu.
Przed złodziejami nie ma stuprocentowej ochrony. Jednak należy pamiętać, że jeśli zostaniemy okradnięci pod naszą nieobecność to … w sumie nic się nie stało. Żyjemy. Jednak, gdy złodzieje wejdą do domu gdy w nim jesteśmy to mamy odczynienia z rozbojem.
Gdy do niego dojdzie to:
- Zachowaj spokój. Panika może zachęcić napastnika do dalszej eskalacji. Postaraj się zapamiętać wygląd napastników, gdzie się poruszali po domu, czego dotykali. Im więcej szczegółów tym lepiej. Jeśli masz możliwość włącz alarm. Ten głośny i jeśli jest to ten cichy również.
- Pamiętaj, że w razie zagrożenia masz prawo bronić swego życia wszelkimi dostępnymi metodami. Jednak rozważ czy na pewno dasz radę tym bardziej gdy napastników jest kilku a w domu są twoje dzieci. Rozważ czy nie lepszym pomysłem jest oddanie cennych rzeczy. Dzieci (nawet jeśli „wygrasz” starcie) doświadczą traumy. Jej ograniczenie jest najważniejsze!
- Wykonuj polecenia napastników w sposób spokojny jednak nie opieszały. Pamiętaj, że oni też są w stresie i przez ten stres łatwo o eskalację.
- Wydawaj cenne rzeczy pilnując by każda kolejna rzecz była coraz mniej cenna. Czas gra na niekorzyść napastników i mogą zbiec uznając, że mają już wystarczająco.
- Nie używaj przemocy jeśli oddanie kosztowności to jedyna rzecz jaka jest od Ciebie wymagana by ochronić życie i zdrowie swojej rodziny.
Po napadzie:
- Natychmiast wezwij policję.
- Jeśli to możliwe postaraj się nie zacierać śladów napadu.
- Przekaż policji wszelkie informacje o napastnikach i zapamiętane szczegóły napadu.
- Przekaż policji nagrania monitoringu i (jeśli posiadasz) zdjęcia skradzionych przedmiotów.
- Zadbaj o spokój rodziny. Jeśli uznasz, że potrzeba skorzystaj z pomocy psychologa.
Jest nieprzewidywalnym zdarzeniem. Może skutkować dużą liczbą ofiar, uszkodzeniem budynków, zakłóceniem w dostawach prądu wody i gazu, brakiem łączności telefonicznej i internetowej, ograniczonym dostępem do opieki medycznej i zawieszeniem funkcjonowania komunikacji miejskiej.
By zwiększyć swoje szanse na przeżycie i uniknięcie niebezpieczeństwa trzeba zawsze zachować czujność. Szczególnie zagrożone atakiem terrorystycznym są miejsca gdzie znajduje się duża liczba ludzi: centra handlowe, koncerty, kina, kościoły, miejsca wypoczynku.
Należy zwracać szczególną uwagę na:
- Osoby które przez dłuższy czas obserwują, fotografują lub filmują obiekty które mogą stać się celem zamachu (np. Lotniska, stacje metra, dworce kolejowe i autobusowe, obiekty sportowe, centra handlowe, kościoły).
- Częste spotkania nietypowo zachowujących się osób organizowane w wynajętych mieszkaniach.
- Nagłą zmianę sposobu zachowania się i stylu życia sąsiadów w szczególności wypowiedzi, które mogą świadczyć o przyjęciu przez nich radykalnych poglądów.
- Nietypowe zachowania kolegów z pracy np. Nieuzasadnione próby dotarcia do planów biurowca czy wynoszenie dokumentów lub materiałów które mogą być wykorzystane w działaniach terrorystów.
Ponadto na bezpośrednie zagrożenie atakiem terrorystycznym może wskazywać:
- Podejrzane lub dziwnie zachowujące się osoby (np zdenerwowane bez wyraźnej przyczyny, sprawiające wrażenie, że znajdują się pod działaniem narkotyków).
- Osoby ubrane nieadekwatnie do pory roku, próbujące zostawiać pakunki w miejscach publicznych.
- Pozostawione bez opieki w miejscach publicznych przedmioty typu teczki, plecaki, paczki.
- Podejrzana zawartość przesyłki bez danych i adresu nadawcy bądź od nadawcy lub z miejsca z którego się nie spodziewamy.
- Samochody a zwłaszcza furgonetki i ciężarówki pozostawione poza wyznaczonymi miejscami lub zaparkowane w sposób odbiegający od powszechnie przyjętych zasad (zwłaszcza w pobliżu kościołów, miejsc organizowania imprez masowych, zawodów sportowych lub zgromadzeń).
Zachowaj czujność i obserwuj otoczenie. Nie pozwól jednak by dopadła Cię paranoja. Polska to nie Afganistan. Jednak bądź świadomy, że choćby petarda odpalona w metrze dla żartu może doprowadzić do paniki i tratowania się na wzajem uciekających ludzi. Miej na uwadze wszelkie możliwości. Jeśli zaobserwujesz coś niepokojącego powiadom policję. Nie interweniuj samodzielnie. Nie próbuj obezwładniać podejrzanych osób. Nie podnoś pozostawionych samych sobie paczek, toreb, plecaków. Od sprawdzenia podejrzanych i potencjalnie niebezpiecznych rzeczy są służby.
Zamach terrorystyczny z użyciem urządzeń wybuchowych
GŁÓWNA ZASADA:
„Jeżeli widzisz bombę to ona widzi ciebie, a to oznacza że jesteś w polu jej rażenia”
W celu zwiększenia swoich szans na przeżycie w razie ataku bombowego pamiętaj by zwrócić uwagę na kilka kwestii:
- Bądź świadomy swojego otoczenia. Zwróć uwagę na rozmieszczenie dróg ewakuacyjnych, klatek schodowych i wyjść. Zwróć uwagę na lokalizację szklany witryn sklepowych. Podczas ewakuacji z zagrożonego miejsca staraj się oddalić od nich.
- Nie zostawiaj własnego bagażu bez opieki i zwracaj uwagę na pozostawione bez opieki inne pakunki.
- W razie ogłoszenia zagrożenia bombowego nie bagatelizuj tej informacji. Oddal się z miejsca zagrożenia. Podczas ewakuacji pamiętaj że najważniejsze jest życie, nie mienie.
- Zachowaj spokój.
Pamiętaj, że każdy pozostawiony bez opieki przedmiot z którego wystają kable, wydostaje się gaz, dziwny zapach, dźwięk lub wysypuje się proszek jest podejrzany. Tym bardziej jeśli zostawiła go sobą, która szybko się oddala.
- Nie podnoś go
- Nie goń tej osoby.
- Poinformuj wszystkich przebywających w pobliżu (starając się nie wywoływać paniki).
- Poinformuj o zagrożeniu policję.
- Zabezpiecz miejsce i oddal się informując każdego o niebezpieczeństwie.
- Jeśli nikt Cię nie słucha i patrzą na ciebie jak na idiotę oddal się sam. Twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze.
- Po przybyciu policji przejmuje ona dalsze kierowanie akcją. Wykonuj polecenia funkcjonariuszy.
Jest wyjątkowym zdarzeniem bo niezależnie od tego czy strzela zamachowiec, czy rozżalony nastolatek ze złamanym sercem twoja reakcja powinna być podobna. Niezależnie od powodów strzelca jego celem jest zwyczajnie zabić jak najwięcej ludzi.
Właściwa reakcja na taki atak powinna być podporządkowana zasadzie „4u” :
Uważaj, Uciekaj, Ukryj się, Udaremnić atak
- Uważaj
- Zwracaj uwagę na nienaturalne zdarzenia i zachowania osób.
- Zdenerwowane bez wyraźnej przyczyny, lub sprawiające wrażenie że są pod wpływem narkotyków.
- Ubranie nieadekwatne do pory roku lub miejsca.
- Uciekaj
Jeśli doszło do strzelaniny w miejscu gdzie jesteś -uciekaj. Nawet gdy inni nie chcą tego robić. Im dalej tym lepiej, poza teren obiektu, poza zasięg strzałów. Działaj szybko, skrycie i cicho, aby nie zwrócić na siebie uwagi.
- Ukryj się.
Jeśli ucieczka nie wchodzi w grę - ukryj się. Odseparuj się od zagrożenia. Zabarykaduj się w trudno dostępnym miejscu. Wyłącz dzwonek i wibracje w telefonie lub wyłącz telefon. W pomieszczeniu gdzie jesteś nie włączaj światła. Jeśli jesteś na otwartej przestrzeni padnij na ziemie i staraj się schować za jakąkolwiek osłoną.
- Jeśli ucieczka i ukrycie się nie wchodzą w grę - udaremnij atak. Broń się wszelkimi metodami, sposobami i przedmiotami. Gaśnica, hydrant, noga od stołu. Wykorzystaj co masz pod ręka by obronić się przed strzelcem.
Podstawową zasadą jest przeżycie. Nie wzbudzaj agresji terrorystów.
- Jeśli usłyszałeś strzały - nie uciekaj. Padnij na ziemie najlepiej za jakąkolwiek osłoną.
- Staraj się unikać dłuższego kontaktu wzrokowego z terrorystą
- Wykonuj polecenia terrorystów. Ale nie rób tego gwałtownie Nie dyskutuj z nimi. Na pytania odpowiadaj po namyśle.
- Nie stawiaj oporu.
- Staraj się zwrócić uwagę napastników na fakt że mają odczynienia z konkretnymi ludźmi - człowiekiem (personifikacja).
- Staraj się zachować spokój. Znajdź postawę pośrednią między agresją, pasywnością i uległością.
- Nie zwracaj na siebie uwagi terrorystów (np. Przez dyskutowanie, częste zadawanie pytań, gwałtowne ruchy, obelgi, obraźliwe zwroty).
- Pytaj o pozwolenie pójścia do toalety.
- Na żądanie terrorystów oddaj im przedmioty osobiste.
- Jeśli jest to możliwe usuń / wyrzuć niepostrzeżenie oznaki zajmowanej pozycji zawodowej, które mogą spowodować agresję u terrorystów.
- Stawiaj sobie drobne cele (np. Uzyskanie wody, posiłku, opatrunku).
- Stawiaj sobie przyszłe cele - co będziesz robił po uwolnieniu, uzasadniające wolę przeżycia.
- Staraj się utrzymać sprawność fizyczną i umysłową - myśl pozytywnie.
- Staraj się dbać o higienę osobistą.
- Pamiętaj, że wśród zakładników może być osoba współpracująca z terrorystami.
- Nie blokuj drogi ucieczki terrorystom.
- Staraj się pamiętać jak najwięcej szczegółów dotyczących porywaczy i otoczenia - może to pomóc organom ścigania w dalszych działaniach.
Nie uciekaj z miejsca zdarzenia, nie wykonuj gwałtownych ruchów - możesz zostać uznany za terrorystę.- Połóż się na podłodze, spróbuj znaleźć najbliższą osłonę, trzymaj ręce z otwartymi dłońmi najlepiej na wysokości głowy.
- Nie próbuj pomagać, nie atakuj terrorystów.
- Słuchaj poleń i instrukcji grupy antyterrorystycznej. Poddawaj się jej działaniu. Nawet jeżeli będą gwałtowne i agresywne. Nie dyskutuj. W trakcie przeprowadzania akcji antyterrorystycznej nie wiadomo do końca kto jest kim, więc wszyscy są traktowani na wszelki wypadek jako zagrożenie. Nie pozwól byś został pomylony z terrorystą. Możesz ucierpieć na tej pomyłce.
- Nie trzyj oczu w przypadku użycia gazów łzawiących.
- Po wydaniu polecenia wyjścia - opuść pomieszczenie jak najszybciej, nie zatrzymuj się na przykład w celu zabrania rzeczy osobistych, wychodź z rękoma uniesionymi nad głową, dłonie otwarte i skierowane do przodu.
- Odpowiadaj a pytania funkcjonariuszy (przedstaw się i odpowiedz jak znalazłeś się na miejscu zamachu), bądź jednak przygotowany na traktowanie ciebie jako potencjalnego terrorystę dopóki twoja tożsamość nie zostanie potwierdzona.
- Staraj się uspokoić. Akcja antyterrorystyczna wywołuje zamieszanie i panikę oraz szok zakładników.